Sinom

XII

Sinom

1

Ambege kang wus utama, tan ngendhak gunaning janmi, amiguna ing aguna, sasolahe kudu bathi, pintere den alingi, bodhone dinokok ngayun, pamrihe den inaa, aja na ngarani bangkit, suka lila denina sapadha-padha.

2

Ingsun uga tan mangkana, balilu kang sun alingi, kabisan sundekek ngarsa, isin menek denarani, balilu ing sujanmi, nanging batiningsun cubluk, parandene jroning tyas, lumaku ingaran wasis, tanpa ngrasa prandene sugih carita.

3

Tur duk ingsun maksih bocah, akeh kang amituturi, lakuning wong kuna-kuna, lalabetan ingkang becik, miwah carita ugi, kang kajaba saking ngebuk, iku kang aran kojah, suprandene ingsun iki, teka nora nana undhaking kabisan.

4

Carita nggoningsun nular, wong tuwa kang momong dhingin, akeh kang sugih carita, sun rungokken rina wengi, samengko maksih,  eling sawise diwasaningsun, bapak kang paring wulang, miwah ibu mituturi, tata-krama ing pratingkah kang raharja.

5

Nanging padha ngestokena, pitutur kang muni tulis, yen sira nedya raharja, anggonen pitutur iki, nggoningsun ngeling-eling, pitutur wong sepuh-sepuh, muga padha bisaa, anganggo pitutur becik, ambrekati wuruke wong tuwa-tuwa.

6

Lan aja na lali padha, mring luluhur ingkang dhingin, satindake den kawruhan, angurangi dhahar guling, nggone ambanting dhiri, amasuh sariranipun, temune kang sineja ,mungguh wong nedha ing Widhi, lamun temen lawas enggale tinekan.

7

Pangeran kang sipat murah, njurungi kajating dasih, ingkang temen tinemenan, pan iku ujaring dalil, nyatane ana ugi, iya Ki Ageng ing Tarub, wiwitane nenedha, tan pedhot tumekeng siwi, wayah buyut canggah warenge kang tampa.

8

Panembahan Senapatya, kang jumeneng ing matawis, iku kapareng lan mangsa, dhawuh nugrahaning Widhi, saturune lestari, saking brekating luluhur, mrih tulusing nugraha, ingkang kari-kari, wajib uga anirua lakunira.

9

Mring luhur ing kuna-kuna, enggone ambanting dhiri, iya sakuwasanira, sakuwate anglakoni, nyegah turu sathithik, sarta nyuda dhaharipun, pirabara bisaa, kaya ingkang dhingin-dhingin, atirua sapratelon saprapatan.

10

Ana ta silih bebasan, padha sinaua ugi, lara sajroning kapenak, suka sajroning prihatin,lawan ingkang prihatin, mapan suka ing jronipun, iku den sinaua, lan mati sajroning urip, ing wong kuna pan mangkono kang den gulang.

11

Pamoring Gusti kawula, pan iku ingkang sayekti, dadine sotya ludira, iku den waspada ugi, gampangane ta kaki, tembaga lawan mas iku, linebur ing dahana, luluh amor dadi siji, mari nama kencana miwah tembaga.

12

Ingaranana kencana, pan wus kamoran tembagi, ingaranana tembaga, wus kamoran kencana di, milila dipun wastani, mapan suwasa puniku, pamore mas tembaga, pramila namane salin, lan rupane sayekti puniku beda.

13

Cahya abang tuntung jenar, punika suwasa murni, kalamun gawe suwasa, tembagane nora becik, pambesote tan resik, utawa nom emasipun, iku dipun pandhinga, sorote pesthi tan sami, pan suwasa bubul arene punika.

14

Yen arsa karya suwasa, darapon dadine becik, amilihana tembaga, oleha tembaga prusi, binesot ingkang resik, sarta mase ingkang sepuh, resik tan kawoworan, dhasar sari pasthi dadi, iku kena ingaran suwasa mulya.

15

Puniku mapan upama, tepane badan puniki, lamun arsa ngawruhana, pamore kawula Gusti, sayekti kudu resik,aja katempelan nepsu, luwamah lan amarah, sarta suci lair batin, dadi mene sarira bisaa tunggal.

16

Lamun ora mangkonoa, sayektine nora dadi, mungguh ngelmu ingkang nyata, nora kena den sasabi, ewuh gampang sayekti, puniku wong duwe kawruh, gampang yen winicara, angel yen durung marengi, ing wektune binuka jroning wardaya.

17

Nanging ta sabarang karya, kang kinira dadi becik, pantes den talatenana, lawas-lawas mbok pinanggih, den mantep jroning ati, ngimanken tuduhing guru, aja uga bosenan, kalamun arsa utami, mapan ana dalile kang wus kalakyan.

18

Para luluhur sadaya, nggone nenedha mring Widhi, bisaa mbaboni praja, dadi ugering rat Jawi, saking talaten ugi, enggone katiban wahyu, ing mula mulanira, lakuning luluhur dhingin, andhap asor enggone anamur lampah.

19

Tapane nganggo alingan, pan sami alaku tani, iku kang kinarya sasab, pamrihe aja katawis, ujubriya lan kibir, sumungah ing siningkur, lan endi kang kanggonan, wahyuning karaton Jawi, tinempelan anggenipun kumawula.

20

Puniku laku utama, tumindak sarta kekelir, nora ngatingalken lampah, wadine kang denalingi, panedyane ing batin, pan jero pangarahipun, asore ngelmu rasa, prayoga tiniru ugi, anak putu aja na tinggal lanjaran.

21

Lawan ana kang wasiyat, prasapa kang dhingin-dhingin, wajib padha kawruhana, mring anak putu kang kari, lan aja na kang lali, anerak wewaleripun, marang luluhur padha,kang minulyakken ing Widhi, muga-muga mupangatana kang darah.

22

Wiwitan kang aprasapa, Ki Ageng ing Tarub weling, ing satedhak turunira, tan rinilan nganggo keris, miwah waos tan keni, kang awak waja puniku, lembu tan kena dhahar, daginge lan ora keni, angingua marang wong Wandhan tan kena.

23

Dene Ki Ageng Sesela, prasapane ora keni, ing satedhak turunira, nyamping cindhe denwaleri, kalawan nora keni, ing ngarepan nandur waluh, wohe tan kena mangan, Panembahan Senapati, ing ngalaga punika ingkang prasapa.

24

Ing satedhak turunira, mapan nora denlilani, nitih kuda ules napas, lan malih dipun waleri, nitih turangga ugi, kang kokoncen surinipun, dhahar ngungkurken lawang, ing wuri tan na nunggoni, dipunemut aja na nerak prasapa.

25

Jeng Sultan Agung Mataram, prasapane nora keni, mring tedhake yen nitiha,jaran bendana yen jurit, nganggo waos tan keni, kang landheyan kayu wergu, lan tan ingaken darah, yen tan bisa tembang Kawi, pan prayoga satedhak sinaua.

26

Jeng Sunan Pakubuwana, kang jumeneng ing Samawis, kondur madeg Kartasura, prasapanipun tan keni, nenggih kalamun nitih, dipangga saturunipun, Sunan Prabu Mangkurat, waler mring saturuneki, tan linilan ngujung astana ing Betah.

27

Lawan tan kena nganggoa, dhuwung sarungan tan mawi, kandelan yen nitih kuda, kabeh ajaa na kang lali, lan aja na nggagampil, puniku prasapanipun, nenggih Jeng Susuhunan, Pakubuwana ping kalih, mring satedhak turunira linarangan.

28

Mangan apyun nora kena, sineret tan den lilani, inguntal pan linarangan, sapa kang wani nglakoni, narajang waler iki, yen nganti kalebon apyun, pan kena ing prasapa, jinabakken tedhakneki, Jeng Susuhunan ingkang sumare Nglaweyan.

29

Prasapa Jeng Susuhunan, Pakubuwana kaping tri, mring satedhak turunira, mapan datan denlilani, agawe andel ugi, wong kang seje jinisipun, puniku linarangan, anak putu wuri-wuri, aja na kang wani nrajang prasapa.

30

Wonten waler kaliwatan, saking luluhur kang dhingin, linarangan angambaha, wana Krendhawahaneki, dene kang amaleri, sang Dananjaya ing dangu, lan malih winaleran, kabeh tedhake Matawis, yen dolana ing wana Rami tan kena.

31

Dene sisirakanira, yen tedhak ing Demak ugi, anganggo wulung tan kena, lawan ta kang nyirik malih, bebed lonthan tan kena, kalamun tedhak Madiyun, lan payung dhanddhan abang, tedhak Madura tan keni, nganggo poleng lan bathikan parang-rusak.

32

Tedhaking Kudus tan kena, adhahara daging sapi, tedhaking Sumenep ika, nora kena ajang piring, watu pan datan keni, dhahar kidang dagingipun, mapan ta linarangan, godhong palasa kinardi, ajang mangan pan puniku nora kena.

33

Kabeh anak putu padha, eling-elingen ywa lali, prasapa kang kuna-kuna walering luluhur dhingin, estokna ing jro ngati, aja nganti nemu dudu, kalamun wani nerak, pasthi tan manggih basuki, Sinom Salin Girisa ingkang atampa.

Dijupuk saka:

http://bukuj.blogspot.com/2014/04/mengurai-nasihat-filsafat-kehidupan.html