Gambuh

III

GAMBUH

1

Sekar gambuh ping catur,   kang cinatur polah kang kalantur,   tanpa tutur katula-tula katali,   kadaluwarsa katutuh,  kapatuh pan dadi awon.

2

Aja nganti kabanjur,   sabarang polah kang nora jujur,   yen kabanjur sayekti kojur tan becik,   becik ngupayaa iku,   pitutur ingkang sayektos.

3

Pitutur bener iku,   sayektine apantes tiniru,   nadyan metu saking wong sudra papeki,   lamun becik nggone muruk,   iku pantes sira anggo.

4

Ana pocapanipun,  adiguna adigang adigung,  pan adigang kidang adigung pan esthi,  adiguna ula iku,  telu pisan mati sampyoh.

5

Si kidang umbagipun,  angandelken kebat lumumpatipun,  pan gajah ngandelaken geng a-inggil,   ula ngandelaken iku,   mandine kalamun nyakot.

6

Iku upamanipun,   aja ngandelkaken sira iku,   suteng nata iya sapa ingkang wani,   iku ambege wong digung,   ing wusana dadi asor.

7

Adiguna puniku,  ngandelaken kapinteranipun, samubarang kabisan dipun dheweki,   sapa pinter kaya ingsun,   tuging prana nora injoh.

8

Ambeg adigang iku,   ngandelaken ing kasuranipun,   para tantang candhala anyanayampahi,   tinemenan nora pecus,   satemah dadi guguyon.

 9

Ing wong urip puniku,   aja nganggo ambeg kang tetelu,   anganggoa rereh ririh ngati-ati,   den kawangwang barang laku,   den waskitha solahing wong.

10

Dene katelu iku,   si kidang suka ing patinipun,   pan si gajah alena patinereki,   si ula ing patinipun,   ngandelken upase mandos.

 11

Katelu nora patut,   yen tiniru mapan dadi luput,   titikane wong anom kurang wawadi,   bungah akeh wong anggunggung,   wekasane kajalomprong.

12

Yen wong anom puniku,   kakehan panggunggung dadi kumprung,   pengung bingung wekasane pan angoling,   yen den gunggung muncu-muncu,   kaya wudun meh mecothot.

13

Ing wong kang padha nggunggung,  pan sepele iku pamrihipun,   mung warege wadhuk kalimising lathi,   lan telesing gondhangipun,  ruruba alaning uwong.

14

Amrih pareka iku,   yen wus kanggep nuli gawe umuk,   pan wong akeh sayektine padha wedi,   tan wurung tanpa pisungsung,   adol sanggup sakehing wong.

15

Yen wong mangkono iku,   nora pantes cedhak mring wong agung,   nora wurung anuntun panggawe juti,  nanging ana pantesipun,   wong mangkono didhedheplok.

16

Aja kakehan sanggup,  durung weruh tuture angupruk,   tutur nempil panganggepe wruh pribadi,  pangrasane keh wong nggunggung,  kang wis weruh amalengos.

17

Aja nganggo sireku,   kalakuan kang mangkono iku,   datan wurung tinitenan den cireni,   mring pawong sanak sadulur,   nora nana kang pitados.

Dijupuk saka:

http://bukuj.blogspot.com/2014/04/mengurai-nasihat-filsafat-kehidupan.html