Sanggar Greget

Minggu, 11 Januari 2015

Nyemak

NYEMAK

Ana sajroning bebrayan ana tembung krungu, ngrungokake lan nyemak. Katelune beda-beda tegese.
Krungu tegese proses kegiyatan nampa swara sing dilakoni kanthi ora sengaja utawa saderma kabeneran.
Tuladha   : Nalika aku sinau, aku krungu barang tiba saka ndhuwur gendheng.
Ngrungokake tegese proses kegiyatan nampa swara sing dilakoni kanthi sengaja nanging during ana unsure pemahaman.
Tuladha  : nalika aku sinau basa Jawa, aku krungu lagu karemenanku, sabanjure aku ngrungokake lagu kuwi. Barengwisrampung lagune,aku sinau maneh.
Nyemak tegese proses kegiyatan nyemak lambing-lambang lisan kanthi nggatekna kang tumenen, paham, apresiatif, sarta interpretasi antuk informasi, nangkep isi utawa pesen sarta paham tegese babagan sing diomongake pembicara.
Tuladha  : aku mesthi nyemak piwulangan sing diparingake guruku kanthi tumenen, sinambi nyathet bab-bab penting sing diterangake.

Nyemak ugi gadhahi kaniyatan, miturut Tarigan. 1987
1. tiyang nyemak menika kangge mangertosi pawartos ingkang wonten gegayutanipun kaliyan pedamelannipun utawa profesinipun.
2. tiyang nyemak menika supados gadhahi hubungan ingkang langkung sae dhumateng kancanipun( kantor, griya, saha wonten masyarakat.
3. tiyang nyemak menika kangge ngemapalaken data-data ingkang saged dipun manfaataken kangge damel keputusan-keputusan ingkang saged dipun penggalih.
4. tiyang nyemak menika supados saged gadhahi pamanggih ingkang leres saking ingkang dipun mirengaken.

Anggenipun nyemak menika wonten urut-urutanipun;
1. tahap mirengaken
inggih menika penyimak kedah mirengaken suwanten-suwanten ingkang dipun andaraken kaliyan tiyang ingkang maringi pawartos.
2. tahap memahami/mangertosi
inggih punika salajengipun mirengaken lajeng dipun penggalih menapa ingkang dipun biwaraaken kala wahu.
3. tahap mengintepretasi
inggih punika mboten puas menawi namung mirengaken saha memahami isinipun pawartos, lajeng dipun tafsiraken pawartos ingkang tersirat menika.
4. tahap mengevaluasi
sesampunipun memahami saha menafsirkan, lajeng dipun evaluasi, menapa penggalihipun, pesan saha gagasanipun, saengga penyimak saged mengertosi kaluwihan saha kekirangan penggalih kala wahu.
5. tahap menanggapi
inggih punika sasampunipun mangertosi kekirangan saha kaluwihannipun pamanggih, pesan saha gagasan saking pembiwara, saengga penyimak saged nemtokaken menapa sarujuk, menapa mboten kaliyan pamanggih pambiwara.
 
Jinising nyemak kaperang dadi loro, yakuwi :
a).   Nyemak Ekstensif
Tegese proses nyemak ana bebrayan saben dinane. Kayata nyemak radio, televise, pacelathon ning pasar, lsp.
Ana patang perangan nyemak ekstensif
  1. Nyemak Sekunder, nyemak sing kedadeyan sarana kebeneran. Upamane : lagi sinau uga bisa ngrungokake wong omong, swara radio, tv, lsp.
  2. Nyemak Sosial, nyemak sing ditindakake ana bebrayan social. Kayata : pasar, terminal, kantor pos, lsp.
  3. Nyemak Estetika / Apresiatif, tegese kegiyatan nyemak kanggo nikmati karya sastra. Kayata : nyemak puisi, cerita, syair lagu, lsp.
  4. Nyemak Pasif, tegese ngrungokake sing dilakoni kanthitampaana upaya sadar. Tuladhane nyemak basa dhaerah ngasi tekan bisa.
b).    Nyemak Intensif
Tegese kegiyatan nyemak sing dilakoni kanthi tumenen lan konsentrasi sing dhuwur.
Ciri-ciri nyemak intensif :
a. Nyemak kanthi pemahaman
  1. Nyemak kanthi kebak konsentrasi
  2. Nyemak paham bahasa formal
  3. Diakhiri reproduksi hasil simakan
Jinising nyemak Intensif yaiku :
  1. Nyemak Kritis tegese :kegiyatan nyemak sing dilakoni kanthi tumenen kanggo menehi biji kang objektif, nemtokake asli lan orane, kaluwihan, lan kakurangan-kakurangane.
  2. Nyemak Konsentratif, tegese : kegiyatan nyemak sing dilakoni kanthi permati; kanggo entuk pemahaman sing apik tumrap informasi sing dirungokake. Tujuan  nyemak konsentratif yaiku :-   Manut petunjuk-petunjuk/pituduh-pituduh (umpamane : pituduh ngisi  formulir pendaftaran.
    -   Nggoleki sesambungane antarunsur sajroning nyemak.
    -   Nggoleki sesambungane kuantitas lan kualitas sajroning komponen.
    -   Nggoleki informasi penting.
    -   Nggoleki urutan penyajian bahan semakan.
    -   Nggoleki gagasan utama
  3. Nyemak eksploratif, tegese kegiyatan nyemak sing dilakoni kanthi permati kanggo entuk informasi anyar. Tujuane :   
    -  Nemokake gagasan anyar.
    -  Nemokake informasi anyar lan tambahan saka bidang tertentu.
    -  Nyemak kanggo nemokake topik-topik anyar sing bisa dikembangake.
    -  Nemokake unsure-unsur bahasa sing sifate penting.
       4. Nyemak Interogatif, tegese : kegiyatan nyemak sing nduweni tujuan kanggo nggoleki
            informasi kanthi cara ngajokake pitakon-pitakon sing diarahake tumraping entuk- 
            entukaning informasi.
           Tujuane :
           -  Kanggo nggoleki fakta-fakta / kasunyatan.
           -  Nyemak gagasan anyar.
           -  Nyemak kanggo entuk informasi sing disemak asli apa ora.
       5. Nyemak Kreatif inggih punika nyemak ingkang ndadosaken nyengsemake saengga
           saged damel rekontruksi imajinatif pada penyimak terhadap bunyi, penglihatan,
           gerakan, saha perasaan kinestik yang di sarankan atau yang dirangsang melalui bahan
           simakan.   

Dijupuk saka:
a. https://ngleluribasajawa.wordpress.com/2011/05/21/modul-basa-jawa-kelas-xi-semester-2-2/
b. http://pendhaparadiuny.blogspot.com/2012/06/komprehensi-lisan.html

Tidak ada komentar:

Posting Komentar